«Մարքեթինգը ընկերության համար շահավետ տարբերակով մարդկանց պահանջմունքների բավարարման և վերարտադրության գործընթացն է»: Սա, թերևս, Մարքեթինգի դասական համարվող բնորոշումներից մեկն է, որի հեղինակը ամերիկյան դպրոցի ներկայացուցիչ Ֆիլիպ Կոտլերն է: Վաճառողին և գնորդին իրար կապելու ճանապարհին առաջնային դիրքում կանգնած է Մարքեթինգը:
Մարքեթինգ հասկացությունը ի հայտ եկավ 19-20-րդ դարում, որը պայմանավորված էր շուկայական հարաբերությունների ձևավորման և մրցակցության մեծացման հետ:
Այն իր մեջ ներառում է՝ կարիք, պահանջմունք, պահանջարկ, ապրանք, փոխանակում, գործարք, շուկա: Շատ հաճախ Մարքեթինգ բառը կիրառվում է որպես վաճառք բառի հոմանիշ, սակայն դա այդքան էլ ճիշտ չէ: Վաճառքը մարքեթինգի կարևորագույն մասն է, բայց ոչ ամբողջական:
Մարքեթինգի դերը բիզնեսում շատ ավելի լայն հասկացություն է, ինչպես հենց ինքը մարքեթինգը: Մարքեթինգի կարևորությունը բիզնեսի համար ահռելի է, քանի որ կազմակերպության առաքելության, ռազմավարության և հաջողության գործում այն կենտրոնական տեղ է զբաղեցնում:
Ցանկացած գործընթաց սկսվում է ուսումնասիրությունից, որի արդյունքների հիմքով տեղի է ունենում Մարքեթինգային ռազմավարության մշակում: Այստեղ արդեն մեր թիրախում հայտվում է Սպառողը, որի վարքագծի հետազոտությունը մեզ թույլ է տալիս բացահայտել, թե ինչ սկզբունքով է նա կատարում ապրանքի կամ ծառայության ընտրություն և թե ինչ գործոններ են ազդում նրա որոշում և ընտրություն կայացնելու վրա: Արդյունքում, 4 խումբ գործոններ ուղղակիորեն ազդում են այս գործընթացում՝ հոգեբանական, մշակութային, անհատական, սոցիալ-տնտեսական:
Շատերը կարծում են, որ մարքեթինգի կարևորագույն խնդիրը սպառողի կարիքների բավարարումն է, սակայն այս մոտեցումը այդքան էլ ճիշտ չէ: Մարքեթինգի հիմնական խնդիրը սպառողների չբավարարված կարիքների բացահայտումն է՝ հետագայում մարքեթինգային ռազմավարությունը այդ ուղղությամբ կենտրոնացնելու նպատակով: Արդյունքում տեղի է ունենում սպառողական պահանջարկի բավարարում և ձևավորվում է հայտնի սկզբունքը, այն է՝ 1 դժգոհ սպառողը 40 հոգու հայտնում է իր դժգոհության մասին, իսկ գոհ լինելու դեպքում այս մասին պատմում է ընդամնեը 5-10 մարդու:
Բոլոր դեպքերում մշակած գործողությունների թիրախում հայտնվում է սպառողը, որը մարքեթինգային տեսանկյունից դիտարկվում է մի քանի կողմից՝ որպես Սպառող, Գնորդ և Հաճախորդ: Երբ սպառողը կարող է ապրանքը գնել, բայց չսպառել, վերածվում է Գնորդի: Սպառողն այն անձն է, որը կարող է ապրանքը գնել կամ չգնել: Իսկ Հաճախորդը նույն ապրանքը կամ ծառայությունը մշտապես ձեռք է բերում նույն վաճառողից, և դա ունի երկարատև բնույթ:
Մարքեթինգ նշանակում է գործել շուկայում, որտեղ մենք կգտնենք մեր առկա և հնարավոր բոլոր գնորդներին: Շուկայի վերլուծությունը հանդես է գալիս որպես գործիք՝ խնդիրների նախնական գնահատման և ընկերության առևտրական գործունեությանը համապատասխան շուկայում նրա դիրքի ստուգման համար: Հետևաբար մարքեթինգային արշավների հիմքում վերլուծության տվյալներն ու արդյուքներն են:
Մարքեթինգային հնարքների ճիշտ ու գրագետ կիրառումը ցանկացած բիզնեսի հաջողության գրավականներից մեկն է: Եթե նախկինում վաճառքի գործընթացի կազմակերպումը, մեթոդների մշակումը դիտարկվում էր որպես մարքեթինգային հնարք, ապա այսօր կազմակերպությունները նախընտրում են օգտվել այնպիսի ընկերություննից, որոնք մատուցում են մարքեթինգային ծառայություններ բիզնեսի համար: Անհատներին գալիս են փոխարինելու տարբեր մասնագետներից կազմված խմբերը, որտեղ յուրաքանչյուր ոք ունի գործողությունների իր շրջանակը՝ նախապես սահանած խնդիրներով:
Մարքեթինգ, PR, գովազդ ու առաջխաղացում…
ահա այն ամենը, ինչ պետք է ցանկացած բիզնեսի շուկայում գործելու համար: Այստեղ հարց է առաջանում, ունենալ մարքեթինգային թիմ, թե օգտվել մարքեթինգային գործակալության ծառայություններից: Որոշում կայացնելու համար կարևոր է հասկանալ, թե տվյալ բիզնեսի համար, որն է ավելի նպատակահարմար:
Բնականաբար առաջին հայացքից ամենատրամաբանականն ու շահեկանը մարքեթինգի ինհաուս մասնագետներ ունենալն է: Այստեղ հնարավոր է ապահովել մաքսիմալ վերահսկողություն, աշխատակիցներն իրենց պոտենցիալը գեներացնում են միայն մեկ նպատակի համար, լիարժեք տիրապետում են ընկերության խնդիրներին, տեսլականին ու առաքելությանը: Բայց առավելությունները շատ են նաև այն դեպքում, երբ որոշում եք դիմել մարքեթինգային աութսորս ընկերության: Որպես կանոն ֆինանսական տեսանկյունից դա ավելի շահեկան է, մասնագետները մշտապես թարմացնում են գիտելիքները, մեծ է փորձառությունը, աշխատակիցները գրեթե միշտ հասանելի են, առաջացած խնդիրները լուծում են համակարգային մոտեցմամբ: Այնպես որ, սահմանելով ձեր բիզնեսի նպատակները, առանձնահատկություններն ու գտնելով խնդիրները, հեշտությամբ կընտրեք նաև մարքեթինգային թիմ հավաքելու մոդելը:
Ինչ է ցույց տալիս համաշխարհային փորձը, ինչու են մեծ ընկերությունները դիմում աութսորս մարքեթինգային ծառայությունների: Պատասխանը բավականին պարզ է. այն, ինչ հնարավոր է նկատել ու տեսնել դրսից, երբեք չենք կարող բացահայտել ներսից: Հետևաբար, սահմանած խնդիրները լուծել, նպատակին հասնելու ճանապարհը ավելի գրագետ գծագրել կարող են այն մասնագետները, ովքեր ամեն օր չեն կիսում կազմակերպության ընթացիկ խնդիրները լուծելու հոգսերը, ավելի ազատ են ստեղծագործական պրոցեսում, ավելի սկզբունքային են վերաբերում աշխատանքին և որպես վերջնարդյունք պատկերացնում են միայն ու միայն հաղթանակը:
Մեր օրերում բիզնեսը խթանելու և թիրախային լսարանի հետ ներգրավվելու համար կազմակերպությունները հիմնականում օգտվում են թվային մարքեթինգի ծառայություններից, որի արդյունքներն ավելի արագ են շոշափելի դառնում, սակայն դրանք հաճախ ունենում է կարճաժամկետ էֆֆեկտ: Որոշ դեպքերում, կրկին սխալ ընկալման արդյունքում, մարքեթինգն ընկալվում է միայն որպես գովազդ: Բայց հաջողված գովազդի ու ցանկացած արշավի հիմքում կրկին ուսումնասիրության արդյունքում բացահայտած թիրախային լսարանի վարքագիծն է, մրցակիցների առավելություններն ու թերությունները, կազմակերպության առանձնահատկություններն ու զարգացման հեռանկարները, շուկայում բացը լրացնելու հնարավորությունները:
Արդյունքում, կապ չունի ձեր վերջնական ընտրությունը՝ այն է՝ հավաքագրել ինհաուս թե աուտսորս մարքեթինգային թիմ, մարքեթինգային գործունեությունը սկսելու համար պետք է կազմել մարքեթինգային պլան, կատարել հետազոտություն, հավաքագրել անհրաժեշտ տեղեկատվություն պոտենցիալ հաճախորդների, մրցակիցների մասին, սահմանել նպատակներ, դրանց հասնելու ուղիներ և գործիքակազմ: Պարտադիր է նաև մարքեթինգ միքսի բաղադրիչների ուսումնասիրությունը, բոլորին հայտնի 4P-երը՝
Product — ապրանք կամ ծառայություն
Price — գին
Promotion — առաջմղում
Place — բաշխման ուղիները (ապրանքի կամ ծառայության վաճառքի վայրը)
Այսպիսով մարքեթինգը կենսական գործառույթ է ցանկացած բիզնեսի համար, քանի որ այն որոշում է այն ուղիները, որոնցով ընկերությունը ներգրավում և պահպանում է հաճախորդներին, շուկայացնում է իր ապրանքները կամ ծառայությունները և ստեղծում յուրահատուկ ապրանքանիշ: Մարքեթինգի կողմից իրականացվող խնդիրների բազմազանությունը՝ շուկայի հետազոտությունից մինչև գովազդային ռազմավարությունների մշակում և ապրանքանիշի կառավարում, ընդգծում է դրա կարևորությունը ընկերության հաջողության և աճի հասնելու համար:
Մասնագիտացված մարքեթինգային ընկերությունները առանցքային դեր են խաղում մարքեթինգային ոլորտում՝ տրամադրելով ընկերություններին փորձ և ծառայություններ տարբեր ոլորտներում, ինչպիսիք են թվային մարքեթինգը, գովազդը և PR-ը: Նման ընկերությունների հետ համագործակցությունը կարող է ռազմավարական նշանակություն ունենալ բիզնեսի համար՝ օգնելով նրան հասնել շուկայում ավելի լավ արդյունքների և մրցակցային առավելությունների:
